یخ زدگی

یخ زدگی در اغلب موارد بدنبال کاهش درجه حرارت محیط به کمتر از صفر درجه سانتی گراد (مثلاً در برف و بوران) و معمولاً در نواحی انتهایی بدن مثل انگشتان دست و پا , لاله گوش و بینی که معمولاً پوشش مناسب نیز ندارند , اتفاق می افتد. اما در صورت تماس با سرما ممکن است در هرقسمتی از بدن ایجاد شود. یخ زدگی بر اساس شدت سرد بودن هوا و سرعت باد می تواند حتی در مدت زمان کوتاهی اتفاق بیافتد. افزایش سرعت باد, اثری مشابه به کم شدن دمای هوا دارد . افراد مسن , خسته و گرسنه , مستعدترین افراد برای یخ زدگی می باشند .

 

 

علائم و نشانه ها :

احساس سرما در ناحیه ی مربوطه که سپس به احساس درد تبدیل می شود .

کرخت شدن یا بی حس شدن ناحیه ی مربوطه

احساس مورمور یا سوزن سوزن شدن در عضو درگیر

موضع درگیر (در افراد دارای پوست روشن)  به  رنگ قرمز روشن یا صورتی و (در افراد دارای پوست تیره) رنگ خاکستری  به خود می گیرد و در نهایت قسمت سرمازده رنگ خود را از دست داده و به رنگ سفید تغییر رنگ می دهد .

بروز تاول و ایجاد تورم

از دست دادن کامل حس, حتی در نواحی که قبلاً دردناک بوده اند .

تبدیل  پوست و اندام صدمه دیده به حالت چرمی شکل یا شبیه موم ( زرد یا سفید رنگ )

در نهایت عضو صدمه دیده سفت و سخت می شود و در لمس شبیه چوب یا گوشت یخ زده خواهد شد .

کمک های اولیه

کمک های اولیه یخ زدگی تقریباً همانند سرما زدگی می باشد , البته با رعایت نکات زیر :

در صورتی که عضو صدمه دیده باشد باید آن را بی حرکت کرد .( آتل بندی مناسب )

از برخورد مجدد عضو صدمه دیده با سرما و باد جلوگیری کنید.

از انجام کارهای زیر باید به شدت پرهیز کنید .

مالیدن یا ماساژ دادن عضو صدمه دیده

مالیدن برف بر روی عضو صدمه دیده

پاره کردن تاول ها

گرم کردن عضو آسیب دیده , به ویژه با حرارت خشک مثل بخاری , شوفاژ , شعله آتش , گرفتن روی موتور خودرو و .... که البته باید توجه داشت که  حرارت به گونه ای نباشد که باعث صدمه به عضو یخ زده شود . بی حس شدن عضو آسیب دیده سبب می شود که مصدوم درد ناشی از حرارت را متوجه نشود , بنابراین توصیه می شود در صورت وجود آب گرم با درجه حرارت 40 تا 41 درجه سانتی گراد , عضو آسیب دیده را در آب گرم قرار دهید تا از عوارض احتمالی حرارت (مانند سوختگی , تاول ,... ) جلوگیری شود .

حرکت دادن عضو آسیب دیده , به ویژه راه رفتن روی پای آسیب دیده

مالیدن پماد, کرم یا مواد مختلف دیگر بر روی پای آسیب دیده

عوامل زیر باعث مستعدتر شدن فرد برای سرمازدگی و یخ زدگی خواهد شد :

مصرف دخانیات (سیگار ) یا مصرف نوشابه های الکلی و حاوی کافئین , تغذیه نامناسب , خستگی و نداشتن استراحت کافی , مصرف برخی داروها , مصرف الکل , کفش و لباس نامناسب , سن بالا و سابقه بیماری حاد یا مزمن نیز باعث مستعدتر شدن فرد برای ابتلا به سرمازدگی و یخ زدگی خواهد شد .