تاریخچه تشکیل سازمان صلیب سرخ و هلال احمر

نهضت جهانی هلال احمر و صیلب سرخ یک سازمان بین المللی است که وظیفه کمک رسانی به افرادآسیب دیده ازحوادث طبیعی و ساخته دست بشر را در سطح جهان برعهده دارد.

اما این سازمان بین المللی چگونه شکل گرفت؟ در سال 1241 (1862 میلادی) یک تاجر سوییسی بنام هانری دونان، با الهام از تعالیم حیات بخش مذاهب الهی (مسیحیت و اسلام) و تحت تاثیر صحنه های رقت بار جنگ سولفرینو در ایتالیا، اقدام به نوشتن کتاب کوچکی بنام خاطرات سولفرینو نمود.

هانری دونان این کتاب را با پیشنهاد چند راه حل عملی به پایان برد؛ پیشنهاداتی انسان دوستانه جهت کمک به آسیب دیدگان جنگ. این کتاب ندایی بود برای پیدایش نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر که از کشور سوییس آغاز شد و در سطح جهان گسترش یافت. یکی از نتایج مستقیم کتاب خاطرات سولفرینو تصویب قراردادهای بین المللی ژنو راجع به کمک به مجروحین جنگ در همان سال بود که برای اولین بار بر اهمیت تاسیس جمعیت های امدادی جهت کمک به مجروحین جنگ در کلیه کشورها تاکید داشت. قراردادهای بعدی در همین زمینه، سبب بنیان گذاری این جمعیت ها که سپس صلیب سرخ نامیده شد.

اما خاطرات سولفرینو فقط شرح مصیبت نبود، دونان در این کتاب کوچک که تاثیری بزرگ برجای نهاد، به پیشنهاد چندراه عملی پرداخت تا با اجرای آنها بار مصائب بردوش بشریت سبک تر گردد. پیشنهاد او ایجاد تشکیلاتی داوطلبانه درسراسر کشورها بود، تشکیلاتی که موظف گردد در زمان جنگ، بدون درنظر گرفتن اولویت سیاسی و عقیدتی و نژادی برای هر کدام از طرف های درگیر باشد.

بذر پیشنهادی که هانری دونان از طریق این کتاب در اذهان جهانیان پاشید سه سال بعد به بارنشست. در سال 1863 اولین تشکیلات پیشنهادی دونان در ژنو  تاسیس شد. در این سال کنفرانسی بین المللی با شرکت 16 کشور در ژنو تشکیل شد. در این کنفرانس برای تجلیل از هانری دونان به احترام کشور سوییس زادگاه او، علامت صلیب سرخ روی زمینه سفید را که معکوس رنگ های پرچم کشور سوییس بود بعنوان مشخصه نهضت صلیب سرخ انتخاب کردند.

دونان اگرچه درسال 1895 ورشکست و دچارفقر و تهیدستی شد، اما در راه خدمات بشردوستانه اش از تلاش باز نایستاد. دونان در سال 1910 کمی قبل از مرگش به دریافت جایزه صلح مفتخر شد.

روز هشتم ماه مه را برای اولین بار، در سال 1984 (به افتخار روزتولذ دونان) روز جهانی صلح نامیدند. سال های چندی پس از مرگ دونان، سازمان ها و تشکیلات صلیب سرخ و هلال احمر در سرتاسر جهان گسترده شد و هدف نهایی تمام این تشکیلات، دستیابی به صلح پایدار و همبستگی میان تمام افراد بشر در سطح جهان بوده و هست.

تعیین نام و علامت هلال احمر که مخصوص تشکیلات داوطلبانه کشورهای اسلامی می باشد نیز به سال 1876 میلادی باز می گردد. در این سال کشور عثمانی، علامت هلال سرخ رنگ روی زمینه سفید را که معکوس رنگ های پرچم خودش است را به عنوان آرم جمعیت خود انتخاب نمود. در پی ابن  انتخاب، جمعیت های کشورهای اسلامی نیز آرم مزبور را به عنوان آرم جمعیت کشور خود برگزیدند.

این علامت و نیز علامت شیروخورشید که توسط حکومت وقت ایران در سال 1922 میلادی انتخاب شده بود در سال 1929 میلادی که از طرف کنفرانس دیپلماتیک که در ژنو تشکیل شده بود به رسمیت شناخته شدند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تشکیل حکومت اسلامی آرم این تشکل در ایران نیز به هلال احمر تغییر یافت.

طبق اساسنامه و مقررات صلیب سرخ و هلال احمر جهانی، جمعیت های ملی کشورها باید از مداخله در امور سیاسی و نظانی و تبعیض های قومی و فرق های کاملاً بدور باشند. این جمعیت ها می بایست براساس اصول صلیب سرخ و هلال احمر که در کنفرانس جهانی این تشکیلات در سال 1349 هجری شمسی به تصویب رسیده است عمل نماید. جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان عضو ابن سازمان تاکنون در عرصه های داخلی و بین المللی فعالیت های چشمگیری در جهت یاری رساندن به حادثه دیدگان داشته است.